Echtscheiding en aanmerkelijk belangaandeelhouder
Bij een echtscheiding spelen emoties een grote rol. Boosheid, teleurstelling, verdriet, rancune, we komen het allemaal tegen en iedereen kan zich er iets bij voorstellen. Financieel moeten er altijd veel zaken worden geregeld: eigen woning, pensioen, verdeling vermogen…. Voor een directeur aandeelhouder geldt dit des te meer en ook: opletten om niet in fiscale valstrikken te lopen!
Aanmerkelijk belang
Als iemand meer heeft dan 5% van het (geplaatste) aandelenkapitaal van een BV of een NV dan is er sprake van een aanmerkelijk belang. Dit betekent dat over ontvangen opbrengsten uit die aandelen (dividend) en over verkoopwinsten 26,9% belasting (2021) moet worden betaald.
Wijziging wettelijke gemeenschap
Met huwelijkse voorwaarden kan ieder vorm van verdeling van aangebrachte vermogensbestanddelen worden bewerkstelligd. Toch is de huwelijks goederengemeenschap decennia lang het meest voorkomende huwelijksgoederenregime geweest. Met ingang van 1 januari 2018 is dit regime ingrijpend veranderd en moeten we goed onderscheid maken tussen huwelijken die gesloten zijn voor en na die datum, zeker als er aanmerkelijk belangpositie in het spel is.
Huwelijksdatum na 1 januari 2018
Als een huwelijk (zonder het maken van huwelijkse voorwaarden) is gesloten na 1 januari 2018 dan blijven aanmerkelijk belangaandelen behoren bij degene die ze voor het huwelijk al had. Bij een latere echtscheiding komen deze aandelen niet in de verdeling van huwelijks goederenboedel. Heffing van aanmerkelijk belang over de meerwaarde van de aandelen is dan niet aan de orde.
Huwelijksdatum voor 1 januari 2018
Bij een huwelijk voor 1 januari 2018 of bij huwelijkse voorwaarden die een (oude) gemeenschap scheppen (na 1 januari 2018), worden beide huwelijkspartners ieder voor de onverdeelde helft aanmerkelijk aandeelhouder. Bij een latere echtscheiding vallen de aanmerkelijk belangaandelen dus in de huwelijks goederenboedel en moeten worden verdeeld. Meestal zullen scheidende huwelijkspartners niet enthousiast zijn om ieder 50% van de aandelen te krijgen en op die manier zakelijk aan elkaar gebonden te blijven.
Als de verdeling van de aanmerkelijk belangaandelen afwijkt van 50%-50% vindt er in zoverre een overdracht plaats en dus -in beginsel- heffing over de meerwaarde van de overgedragen aandelen. Gelukkig komt de wetgever voor de meeste gevallen met een oplossing: De verdeling van de huwelijksgemeenschap binnen 2 jaar na ontbinding van de huwelijksgemeenschap waartoe de aandelen behoren wordt meestal niet als een vervreemding van aanmerkelijk belang aandelen gezien. U leest -terecht- “meestal” en dat roept de vraag op: Wanneer niet dan? Er zijn een paar voorwaarden maar de belangrijkste waardoor het soms mis gaat: degene die de aandelen verkrijgt is (met een nieuwe liefde) in het buitenland gaan wonen. In dat geval moet er alsnog fiscaal afgerekend worden.
Omdat er fiscaal geen vervreemding plaatsvindt moet de verkrijgende echtgenoot de oorspronkelijke verkrijgingsprijs van de aandelen blijven aanhouden als verkrijgingsprijs. Dat de aandelen bij de verdeling van de huwelijks goederenboedel wellicht meer waard zijn speelt geen rol.
Verdeling binnen 2 jaar
Als het niet lukt om de boedel te verdelen binnen 2 jaar dan leidt een afwijkende verdeling van de aanmerkelijk belangaandelen (anders dan 50-50) tot heffing over de meerwaarde van de aandelen van de onder bedeling. De termijn begint te lopen op het moment dat het verzoek tot echtscheiding is ingediend bij de Rechtbank. Als het door overmacht niet lukt om binnen 2 jaar tot een verdeling te komen , dan moet –voordat de termijn verstreken is– een verzoek worden gedaan aan de belastinginspecteur om de termijn te verlengen en dus belastingheffing te voorkomen. Als de termijnoverschrijding te wijten is aan het handelen van de Belastingdienst wordt verlenging van de 2 jaarstermijn altijd verleent.
Bij echtscheiding van een aanmerkelijk belanghouder is het van groot belang om de fiscale positie goed in kaart te hebben om onverwachte en ongewenste heffingen te voorkomen.
Fidation is bij uitstek de specialist op fiscaal en financieel vlak bij complexe echtscheiding en zakelijke conflicten. Neemt u gerust contact met ons op.
Bij echtscheidingen werken wij vaak samen met de specialisten van Stokvis Mediation www.stokvis-mediation.nl .
