Geen wettelijke regeling voor mediation: Is dat erg?
Op 25 juni heeft Minister voor Rechtsbescherming, Sander Dekker, een brief aan de Tweede Kamer gestuurd. Hierin geeft hij aan het concept wetsvoorstel voor een wettelijke regeling van het beroep van mediator niet in consultatie te brengen. Als reden hiervoor geeft hij in de 8 pagina’s tellende brief aan dat er geen draagvlak is binnen de beroepsgroep, voor het wetsvoorstel.
Ondanks de modernisering van de (gesubsidieerde) rechtsbijstand en het feit dat de Minister nog altijd vindt dat mediation een belangrijke plaats verdient als laagdrempelige geschiloplossing, zal er aan de huidige mediationpraktijk niet heel veel veranderen. Logisch lijkt dat gesubsidieerde rechtsbijstand beschikbaar komt voor meerdere mediationorganisaties dan alleen MfN met een eigen kwaliteitsregister.
Is dat erg?
Voor mediators die hoopten op verplichte winkelnering is het misschien een tegenvaller, maar de praktijk redt zich thans prima. Eigenlijk zijn er thans drie soorten mediators:
– Mediators die zijn aangesloten bij MfN, die verplicht een opleiding hebben gevolgd, getoetst zijn en hun vak moeten bijhouden vanwege PE-verplichtingen. Daarnaast worden deze mediators gecontroleerd op hun praktijkvoering en is er een klacht en tuchtregeling die vergelijkbaar is met die voor advocaten. Onder voorwaarden kunnen deze mediators werken met gesubsidieerde rechtsbijstand.
– Mediators die zijn aangesloten bij ADR-register, die eveneens een opleiding hebben gedaan en zijn getoetst. Ook hier een klachtenregeling. ADR (Alternative Dispute Resolution) heeft een bredere scope dan alleen mediation, en houdt zich ook bezig met bijvoorbeeld arbitrage en werkt internationaal. ADR mediators zijn uitgesloten van gesubsidieerde rechtsbijstand.
– Mediators die helemaal nergens bij zijn aangesloten. Dat kan. Mediator is een titel die iedereen mag voeren, dus ook mensen zonder (erkende) opleiding mogen zich mediator noemen.
Onoverzichtelijk? Valt best mee. Ten eerste zijn de registers (MfN en ADR) openbaar en makkelijk via de website te raadplegen. Verder zal een mediator graag willen laten weten dat hij/zij in een register is vermeld, dus op de website zal dit zeker vermeld staan.
Het succes van een mediator valt of staat (net als bij andere bedrijven) met een paar aspecten:
– De mediator moet goed werk leveren;
– De mediator moet een goed ondernemer zijn, marketing op orde, productontwikkeling, innovatie, risico’s nemen, kansen zien en benutten (doen!), goede financieringsbasis etc. etc..
Een wettelijke regeling zou mijns inziens een gezonde doorontwikkeling van het beroep in de weg staan. De behoefte aan mediation in onze maatschappij is groter dan ooit: in vele sectoren, publiek en privaat, lijkt het gezonde menselijke overleg plaats te hebben gemaakt voor polarisering die alleen opgelost lijkt te kunnen worden met een harde (juridische) strijd. Dat leidt dan uiteindelijk tot een samenleving waarvan de meesten zeggen: zo willen we het niet. Mediation is een alternatief voor geschiloplossingen waarbij de menselijk maat leidend is.
Uitgangspunt van mediation is vrijwilligheid, commitment en onpartijdigheid, wanneer mediation verplicht zou worden dan zou daarmee mogelijkerwijs het kind met het badwater worden weggegooid: zonder vrijwilligheid geen mediation. Verder zou een wettelijke regeling mogelijk ontwikkelingen van het vak in de weg staan, wanneer wettelijke regels nieuwe paden en innovatie zouden belemmeren.
De bal is daar waar hij hoort te zijn: bij de beroepsorganisaties. Deze organisaties zullen hun kwaliteitskeurmerk zelf aan de consument moeten bewijzen zonder dat de overheid te hulp schiet. Dat lijkt me een eerlijke opgave, die alle partijen scherp houdt.
In samenwerking met Stokvis Mediation werk ik thans aan de ontwikkeling van een (geaccrediteerde) mediatorsopleiding waarin we behalve aan de typische mediatorsvaardigheden tevens ruime aandacht zullen besteden aan goed ondernemerschap. Ik denk dat de praktijk daar behoefte aan heeft. Dit najaar komen we me met meer nieuws.
Professionele en gecertificeerde ADR practitioners (adr-register.com)