Blog

Niemand hoef ik uit te leggen dat we serieuze problemen hebben die om serieuze antwoorden vragen. Twee grote problemen raken mij persoonlijk het meest: het milieu en de arbeidsmarkt. Voor mijn (klein)kinderen vind ik het milieu het belangrijkste thema om mij mee bezig te houden: hoe geven we een gezonde planeet door aan de volgende generatie? Voor de huidige economische en sociale situatie is de arbeidsmarkt van groot belang. Hoe zorgen we ervoor dat we een welzijns- en welvaartsniveau kunnen handhaven, waar we als maatschappij gelukkig van blijven? Naar mijn overtuiging ligt de sleutel altijd bij goed onderwijs en de stimulering daarvan.

 

De arbeidsmarkt

 

De oorzaak van de krapte op de arbeidsmarkt is relatief eenvoudig. De afgelopen generaties kenden kleinere gezinnen dan de voorgaande waardoor we een “oude” bevolking zijn geworden met veel (arbeids)inactieven en relatief weinig actieven. De gevolgen zijn gemakkelijk zichtbaar in onderstaande twee plaatjes van de bevolkingsopbouw in 1970 en 2020:

Behalve een krapte in het aantal beschikbare werkende mensen gaat deze opbouw ook gepaard met een toenemende zorgbehoefte van oudere mensen. Thans werken 1:7 mensen in de zorg en dat zullen er, bij ongewijzigde omstandigheden, in 2050 waarschijnlijk 1:3 zijn.

De arbeidsmarkt staat onder druk en de vraag naar oplossingen is groter dan ooit.

Een van de goede gedachten over de arbeidsmarkt is het flexibel houden van medewerkers door het aanleren van nieuwe kennis en vaardigheden. Wanneer een werkgever deze kosten voor zijn rekening neemt dan zijn die kosten fiscaal aftrekbaar van de winst. Wanneer de werknemer zelf investeert in opleidingen dan waren de kosten tot 2022 fiscaal aftrekbaar, rekening houdend met een kleine aftrekdrempel. In het algemeen hadden werknemers met een hoger inkomen dus meer voordeel van de regeling dan werknemers met een lager inkomen, vanwege de progressie in het inkomstenbelastingtarief (hoe meer je verdient hoe hoger het tarief dat je moet betalen). Bovendien wisten mensen met een HBO of WO-opleiding de weg naar de fiscale aftrek vaak beter te vinden dan mensen met een andere opleiding.

 

STAP

Per 1 januari 2022 is de STAP-subsidie ingevoerd: voor iedereen € 1.000 subsidie als je een opleiding doet bij een aangewezen instituut. Oja, je kunt je vier keer per jaar melden zo lang er budget is.

Op zichzelf ziet de regeling er eenvoudig uit. Het probleem is echter dat de pot op de inschrijvingsdatum van 1 juli 2022 al na 2,5 uur leeg was. Een kleine rondgang langs mijn vriendenkring leerde me dat vooral de (zeer) hoog opgeleide mensen die uren wachtrij hadden getrotseerd en regelmatig de pagina hadden ververst de subsidie hadden weten te bemachtigen…..

Verbeterde STAP

Kortom tijd voor verandering en ik heb wel een voorstel:

Iedereen die een opleiding doet, waar je maar wil krijgt recht op € 1.000 subsidie mits de kosten meer bedragen dan diezelfde € 1.000. Wanneer de het budgettair lastig is voor de overheid kan een inkomensgrens worden toegevoegd, bijvoorbeeld een maximum (verzamel) inkomen van € 35.000 in het voorafgaande belastingjaar.  Daarmee is er rechtszekerheid voor de werknemer en komt de subsidie meer terecht bij de beoogde doelgroep.

De praktijk is gebaat bij goede scholing die gestimuleerd wordt door regelingen die overzichtelijk zijn en met zo groot mogelijke voorspelbaarheid (rechtszekerheid). De huidige STAP-regeling voldoet daar niet aan en heeft dringend een update nodig. Ik heb daartoe een voorstel gedaan.

 

www.artioacademie.nl

 

www.stokvis-mediation.nl

 

www.fidiation.nl

 

 

Opnieuw Box 3

Vanochtend oordeelde de Hoge Raad dat aan belastingplichtigen die niet hebben deelgenomen aan de massaal bezwaarprocedure geen compensatie hoeft te worden geboden voor het feit dat de Wet in 2017 en 2018 (en daarna) een belasting over vermogensinkomsten voorschreef die op stelselniveau strijdig was met het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). In mensentaal: Er werd uitgegaan van een te hoog rendement voor spaarders, waardoor mensen meer belasting moesten betalen dan dat ze feitelijk aan inkomsten genoten.

Indien een belastingplichtige te laat is met het indienen van een bezwaar kan alsnog worden verzocht om ambtshalve vermindering. Alsdan ontstaat er een recht op teruggave met de mogelijkheid van een beroep bij de belastingrechter. Kort voor de uitspraak op massaal bezwaar is echter de Wet gewijzigd, waardoor er geen ambtshalve vermindering behoeft te worden gegeven als dit het gevolg is van gewijzigde jurisprudentie. Slim want volgens deze Wet hoeven mensen die het slachtoffer zijn geworden van een (veel) te hoge box 3-heffing niet worden gecompenseerd volgens de Hoge Raad. Dat is immers gebaseerd op (gewijzigde) jurisprudentie. De Hoge Raad past daarmee de Wet correct toe en dat is natuurlijk de taak van de Hoge Raad. Wel zuur voor die mensen die ervan uitgingen dat een Wet vastgesteld door de regering en gecontroleerd door de Tweede en Eerste Kamer niet strijdig zou mogen zijn met Europees Recht.

Jammer maar helaas?

Ik vind van niet.

1 De politiek

Allereerst moet de politiek zich ernstig schamen en moet er alsnog compensatie voor de te hoge belastingheffing heffen worden verleend. Dat is een kwestie van moraal: Mensen die in goed vertrouwen de belasting betalen, die ze volgens de Wet verschuldigd zijn, mogen niet de dupe worden van hun goede vertrouwen. Een belastingwet hoort op stelselniveau niet strijdig te zijn met Europese Wetgeving. Als die compensatie niet komt dan leidt dit tot een ernstige aantasting van de belastingmoraal: Waarom zou ik me als belastingplichtige conformeren aan Belastingwetten als de overheid mij niet beschermt als deze Wetten strijdig zijn met hogere wetgeving?

2 Europees Hof

Ten tweede zullen we gaan onderzoeken of er een rechtstreeks beroep mogelijk is bij de Europese rechter. Dit kan in de volgende situatie (bron: Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) – Europa Nu (europa-nu.nl)):

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens beoordeelt verzoekschriften van individuen, organisaties en landen tegen lidstaten van de Raad van Europa. Het Hof kan bijvoorbeeld een boete opleggen. De uitspraken van het Hof zijn definitief (er is geen hoger beroep meer mogelijk) en bindend voor de betrokken staten.

Voordat een klacht door het Hof in behandeling wordt genomen, moet voldaan worden aan een aantal voorwaarden:

• 1. De indiener moet persoonlijk en direct het slachtoffer zijn van een schending van een fundamenteel recht dat is vastgelegd in het EVRM of in één van de protocollen hierbij.

• 2. De klacht moet gericht zijn tegen een publieke instantie (wetgever, administratieve overheid, rechterlijke instantie). Klachten tegen personen of particuliere organisaties worden niet door het EVRM in behandeling genomen.

• 3. Het Hof is bedoeld als ‘laatste redmiddel’. Het Hof neemt een verzoekschrift slechts in behandeling als alle nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. In Nederland betekent dit dat de klager normaal gesproken moet procederen tot de Hoge Raad of de Raad van State voordat een zaak aan het EHRM kan worden voorgelegd.

• 4. Het verzoekschrift moet worden ingediend binnen zes maanden na de definitieve nationale beslissing.

Ik denk dat een beroep op de Europese Rechter overwogen moet worden als de politiek haar verantwoordelijkheid niet neemt.

3 De burgerlijke rechter

Tenslotte is een beroep op de civiele rechter een mogelijkheid wegens onrechtmatige overheidsdaad. Vast staat dat de heffing op stelsel niveau strijdig is met het EVRM. Naar mijn overtuiging is het een onrechtmatige overheidsdaad om belasting te willen heffen die in strijd is met dit Europese Verdrag. De civiele rechter kan dan de overheid veroordelen om de geleden schade, de teveel betaalde belasting en de (proces) kosten, te vergoeden.

De Hoge Raad heeft gedaan wat je van de Hoge Raad mag verwachten: op correcte wijze de Wet uitleggen en toepassen. Dat de uitkomst voor velen onbevredigend is doet daaraan niets af. Dat betekent niet dat de politiek dit zou mogen laten rusten: Op de Wetgever rust een dure plicht om Wetten te maken die de toets met het Europese Recht kunnen doorstaan. Het ligt daarom in de lijn dat diezelfde politiek nu haar verantwoordelijkheid neemt.

Mocht dit niet gebeuren dan staat er alsnog de rechtsgang naar de Europese- of de burgerlijke rechter open. Ik hoop van harte dat de Wetgever ervoor zorgt dat deze weinig flatteuze gang aan de belastingplichtigen én de overheid bespaard blijft.

www.fidiation.nl

www.artioacademie.nl

www.fiscount.nl

www.adr-register.com

www.stokvis-mediation.nl

 

 

In opleidingen voor belastingrecht hoort doorgaans ethiek thuis. Ik ontwikkel vaak onderwijs en dan komt altijd de vraag: Waar dan? Gaan we een apart vak “Ethiek in de fiscaliteit” ontwikkelen of vinden we dat ethiek eigenlijk altijd -en dus in alle lessen – een rol zou moeten spelen. Omdat onderwijs ook is onderworpen aan economische wetten en de schaarste dus verdeeld moet worden, wordt dan vrijwel altijd de keuze gemaakt om aan te nemen dat ethiek in alle lessen voorkomt. Met een beetje wollig verhaal kom je er bij accreditaties goed mee weg, dus geen haan die er naar kraait.

Ik houd erg van filosofie en over ethiek valt heel veel te zeggen. Teveel om in een kort blog de revue te laten passeren, daarom beperk ik mij hier tot hetgeen Wikipedia als definitie geeft en waarmee ik het in grote lijnen eens ben: Ethiek is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd, en om de motieven en consequenties van deze handeling te kunnen evalueren.

Ethiek gaat dus over de kaders, waarbinnen het handelen als goed of fout kan worden gekwalificeerd. In het recht spelen ethische discussies dus heel sterk en ook binnen het belastingrecht, hoewel in mijn wellicht beperkte beeldvorming te weinig. We weten eigenlijk niet zo goed wat een goede belastingheffing inhoudt. Weliswaar hebben we wat beginselen waarvan het draagkrachtbeginsel misschien wel de bekendste is. Maar ook het draagkrachtbeginsel (sterkste schouders dragen de zwaarste lasten) kent geen eenduidige uitleg voor een juiste belastingheffing.

Het “kerstavondarrest” waarin de belastingheffing over vermogen (box 3) op onderdelen in strijd met Europese wetgeving werd geacht heeft al heel veel pennen los gemaakt en heeft onze Staatssecretaris Van Rij in een moeilijk parket geplaatst. Ook de tweede kamer worstelt met de vraag wie te compenseren? Alleen de mensen die (tijdig) bezwaar hebben gemaakt of iedereen die teveel belasting heeft betaald op basis van een wet die eigenlijk niet had gemogen?

De politieke oplossing is naar mijn mening een laf compromis: mensen die tijdig bezwaar hebben gemaakt gaan gecompenseerd worden, voor mensen die dit niet hebben gedaan wachten we af tot de Hoge Raad binnenkort uitspraak doet of dit al dan niet verplicht is. Chapeau voor de bezwaarmakers, fijn dat jullie gecompenseerd worden, volkomen terecht! Echter……..

Wat is het juiste handelen voor de mensen, die keurig de wet hebben gevolgd en hun aangifte correct hebben ingediend? Die wet was in strijd met Europees recht en had niet mogen gelden. Gaan we nu tegen deze mensen zeggen: sorry maar je goede burgergedrag wordt bestraft met een (hoge) belasting, die op deze manier eigenlijk niet geheven had mogen worden.

Mijn stelling is daarom: Het is onethisch om onderscheid te maken tussen mensen (wel of geen bezwaar) als de belastingwet zelf in strijd is met hogere wetgeving.

Concreet zou iedereen die teveel belasting heeft betaald in box 3 ruiterlijk gecompenseerd moeten worden en daar hebben we geen verplichting van de Hoge Raad voor nodig. Het zou de politiek sieren als men zelf hierin het voortouw zou nemen. Dat de kosten wellicht via -correcte- belastingheffing uiteindelijk weer door dezelfde groep moeten worden opgebracht is voor mij geen enkele ethische belemmering, zo lang de belastingheffing juist, voorspelbaar en niet in strijd is met hogere wetgeving.

www.fidiation.nl

www.stokvis-mediation

www.fiscount.nl

Op 24 december 2021 oordeelde de Hoge Raad dat de heffing in box 3 op stelselniveau strijdig was met hogere Europese wetgeving. Een rode kaart door voor onze wetgever: U had als tweede en eerste kamer nooit mogen instemmen met deze wetgeving!

Welke beleggingen vallen er eigenlijk onder box 3?

Onder box 3 vallen vooral beleggingen die niet al in de eerdere boxen werden belast. Denk vooral aan: spaarrekeningen, aandelen, obligaties en beleggingspanden. Als vermogen in de andere boxen (1 of 2) wordt belast, dan komt dit uiteraard niet nogmaals in box 3 terecht. Ondernemingswinsten bijvoorbeeld van een eenmanszaak of de eigen woning vallen onder box 1 en komen dus niet in box 3, de winsten met aandelen van ondernemers vallen in box 2 en komen dus ook niet meer in box 3 terecht.

De regering is hard op zoek naar geld om het box 3 debacle te kunnen financieren. Dat moet ergens vandaan komen en het lijkt erop dat er een slachtoffer gevonden is: de ondernemer in box 2!

Jesse Klaver in het FB op 9 april, met als titel ‘We gaan niet iets afpakken, we gaan eerlijk belasten’ :

“De GroenLinks-partijleider kenschetst box 2 van de inkomstenbelasting, voor dga’s en anderen met een aanmerkelijkbelang (5% of meer) in een onderneming, als het ‘grootste geheim’ en ‘de grootste schande’ van het belastingstelsel. Box 2 zou vooral gebruikt worden om geld te ‘verstoppen’ om zo min mogelijk belasting te hoeven betalen.”

Ik heb moeite om mijn ongenoegen op nette wijze over dit soort onjuiste gedachten weer te geven. In Nederland onderneemt het MKB (familiebedrijven) in de vorm van een BV, omdat de ondernemingsrisico’s groot zijn en een goed bestuurde BV daar bescherming tegen biedt. De mensen die deze aandelen houden worden dubbel belast: Eerst in de vennootschapsbelasting en daarna in box 2 als ze dividend uitkeren of hun aandelen verkopen. Door die dubbele heffing beoogden we al jaren een globaal belastingevenwicht te bereiken tussen de ondernemer in de inkomstenbelasting, die allerlei kortingen kreeg (zelfstandigenaftrek, fiscale oudedagsreserve en MKB winstvrijstelling)  en de BV-ondernemer. Fiscaal maakte het (op de lange) termijn in veel gevallen niet veel uit of je nu inkomstenbelasting moest betalen over je winst of vennootschapsbelasting en box 2 belasting.

Het MKB heeft het lastig: Hoge brandstofprijzen, stijgende grondstofprijzen, coronaschulden die terugbetaald moeten gaan worden, hoge inflatie……………

Het kan en mag niet zo zijn dat de motor van de Nederlandse economie de dupe wordt van verkeerde wetgeving over vermogensinkomsten!

 

www.fidiation.nl

www.stokvis-mediation.nl

www.fiscount.nl

Het waren mooie gedachten: goed overleg tussen de Belastingdienst en de Belastingplichtige. Elkaar vertrouwen, tevoren overleg voeren over zaken waar je het achteraf best eens over oneens zou kunnen zijn, snelle afwikkeling van aangiften, minder boekenonderzoeken en een minder zware belasting van de rechtelijke macht. Ik heb het over horizontaal toezicht.

Waar zijn we elkaar kwijt geraakt..

Ik werkte in een fiscale praktijk en kreeg visite van een ambtenaar die mij kwam uitleggen waarom het als belastingadvieskantoor een goed idee was om deel te nemen aan horizontaal toezicht. Ik denk dat het 2016 moet zijn geweest. Ik herinner me dat we zeer geïnteresseerd waren en ook wat koudwatervrees hadden.

Op een Belastingconsultendag, georganiseerd door de Belastingdienst, werd zwaar ingezet op voorlichting over Horizontaal Toezicht (HT).

De laatste jaren hoor ik er bijna niemand meer over. De laatste wetenschappelijke publicaties die ik heb kunnen terugvinden dateren alweer van een paar jaar geleden. Gisteren mailde ik mijn Fiscount (www.fiscount.nl) collega’s: Hoe loopt het nu met HT? Eigenlijk werd mijn indruk bevestigd, dat er nog maar heel weinig ruchtbaarheid is en het een zachte dood lijkt te sterven.

Evaluatie

Overleg tussen mijn beroepsorganisatie, de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (www.nob.net) en de Belastingdienst over horizontaal toezicht leverde in 2019 de volgende opmerkingen op:

• Het is onvoldoende kwantificeerbaar en kwalificeerbaar wat de (wederzijdse) voordelen van het HT zijn voor belastingplichtige en Belastingdienst.
• Er is onevenwichtigheid waar het gaat om (transparante) informatievoorziening tussen belastingplichtige en fiscus.
• Het is onduidelijk wat een adequaat fiscaal beheerssysteem van een belastingplichtige (Tax Control Framework) inhoudt en wat een adequaat kwaliteitssysteem van een financieel dienstverlener en aangepast toezicht betekent.
• Als gevolg van het voorgaande is het lastig de samenleving (transparant) inzicht te verschaffen in de werking van het HT.
• Het risico van een negatieve perceptie (zogenoemde “sweethart deals”) blijft hierdoor bestaan.

Verticale relatie

In het tijdschrift Fiscaal Ondernemingsrecht, verwoordde Prof. Dr. J.A.G. van der Geld het in 2009 reeds kort en bondig:  “De fiscale relatie tussen belastingplichtige en belastingdienst is in eerste en laatste instantie een verticale. De fiscale wet- en regelgeving is ook gebaseerd op een verticale relatie. Een belangrijk vraagpunt is hoe de op een verticale relatie gebaseerde wet- en regelgeving zich verhoudt tot de afspraken gemaakt onder de vlag van horizontaal toezicht.”

Een verticale relatie is primair een machtsconstruct. De bovenliggende partij kan van de onderliggende partij vragen iets te doen of te laten. Dat vragen kan juridisch worden afgedwongen op straffe van boeten of zelfs hechtenis.

Dat maakt de positie van de Belastingplichtige en zijn adviseur er een van jezelf te weer stellen tegen een zeer machtige Belastingdienst. De vraag is dan in hoeverre horizontaal toezicht mogelijk is als niet tegelijkertijd de eenzijdige verticale relatie wordt doorbroken of ten minste onder omstandigheden wordt verzacht. Ook deze vraag opperde Van der Geld al in hetzelfde artikel:

In dat kader verdient ook aandacht de van meerdere zijden geuite kritiek dat in de afgesloten handhavingsconvenanten een regeling voor het beslechten van geschillen (zoals mediation) node wordt gemist. 

Een convenant suggereert geven en nemen van beide partijen. Maar krijgt de belastingplichtige niet een ’tegenprestatie’ (een snelle, fatsoenlijke behandeling) die ook zonder horizontaal toezicht normaal zou moeten zijn? Is er met horizontaal toezicht geen sprake van een ‘offer you can’t refuse’ dat door belastingplichtige slechts aanvaard wordt omdat hij geen reëel alternatief heeft vanwege de in wezen verticale relatie?

Bouwen aan betere verhoudingen

Met Fiscount zijn we een van de 5 initiatiefnemers voor het Manifest Stappen in Conflictbemiddeling Stappen in Conflictbemiddeling. Persoonlijk zet ik met hart en ziel in voor verbetering van de relatie tussen de Belastingdienst en de burger, daar zou horizontaal toezicht een prominente rol kunnen spelen. Op dit moment zet ik mij in voor een opleiding Fiscale Mediation die zowel voor de adviseur als de Belastingdienst acceptabel is. Ik geloof namelijk dat we écht moeten leren luisteren naar elkaar en elkaar’s belangen om zo op basis van meer horizontale verhoudingen tot een goede relatie tussen de burger en de overheid te komen.

Voor informatie over (fiscale) mediation, begeleiding of opleidingen neem gerust contact met me op: 06-20577579 of quintus@fidiation.nl.

www.fidiation.nl

www.stokvis-mediation.nl

www.artioacademie.nl

www.VFmmediation.nl

 

Vanochtend las ik mijn fiscale vakliteratuur. Ik las een uitspraak van Hof ’s-Gravenhage over het in stand blijven van de informatiebeschikking ondanks een klein formeel gebrek. Een informatiebeschikking krijgt iemand die niet voldoet aan de informatieverplichtingen die door de Wet zijn opgelegd. Globaal gesteld moet je altijd antwoord geven op vragen van de Belastingdienst om gegevens, inlichtingen en bescheiden te verstrekken. Doe je dat niet dan krijg je dus een informatiebeschikking.

Is dat erg zo’n informatiebeschikking? Nou reken maar. Allereerst krijg je te maken met een verzwaarde bewijslast. Normaal moet je je aftrekposten aannemelijk maken, dat is na een informatiebeschikking anders. Dan stelt de Belastinginspecteur de aanlag vast en moet je als belastingplichtige bewijzen, dat en tot welk bedrag de aanslag onjuist is. Dat laatste blijkt doorgaans een zeer lastige opgave.

Naast de verzwaring van de bewijslast kan de belastingplichtige ook nog met strafrechtelijke vervolging te maken krijgen wanneer de gevraagde inlichtingen, gegevens of aanwijzingen niet worden verstrekt. Dit kan worden bestraft met 6 maanden hechtenis of een boete van de 3^e categorie (max. € 9.000).

Het speelveld tussen de Belastingdienst en de burger is zeer ongelijk. Dat is niet iets nieuws. Het werd en wordt wel verdedigd met de gedachte dat de Belastingdienst nu eenmaal extra machtsmiddelen nodig heeft omdat niemand vrijwillig belasting zou betalen. Hoewel deze laatste redenering zeker doel treft is daarmee nog niets gezegd over de mate waarin de Belastingdienst extra machtsmiddelen zou moeten hebben om de belastingheffing te garanderen.

Macht moet grote omzichtigheid worden toegepast: proportioneel en controleerbaar.

Naar aanleiding van een WOB-verzoek in 2016 is het beleid rondom de informatiebeschikking openbaar gemaakt. Mijn oog viel vanochtend op de volgende passage:

“Als de belastingplichtige weigert om aan de informatieverplichting te voldoen, is het verstandig om, indien mogelijk, op een geschikt moment eerst de dialoog aan te gaan over zijn beweegredenen. Is dit gegeven de situatie niet mogelijk, dan wordt daarvan een aantekening gemaakt in het desbetreffende (elektronische) dossier.”

Ik weet niet of ik moet lachen of huilen….. Voordat iemand in een bewijsrechtelijk zeer nadelige positie wordt gebracht is het misschien verstandig om eens te gaan praten over zijn motieven. Ja natuurlijk is het verstandig, maar tegelijkertijd zo volstrekt vanzelfsprekend dat het niet alleen “verstandig” maar vooral verplicht zou moeten zijn om eerst met iemand te praten voordat je een zeer nadelige maatregel tegen hem neemt.

Laten we vooral praten met elkaar. Waar gaat het eigenlijk écht over? Wat is er nodig om op een goede manier gezamenlijk tot een juiste belastingheffing te komen? Vragen waar ik me als Fiscaal Mediator dagelijks mee bezig houdt. Wanneer partijen op basis vanuit hun echte belangen (weer) communiceren, dan lijken oplossingen vaak opvallend eenvoudig.

Voor vragen over mediation en fiscaliteit, neem vooral contact met me op: 06-20577579 of quintus@fidiation.nl